Ben jij bestuurder of manager in zorg en welzijn? Ben je toe aan een inspirerende en leerzame time-out? Dan is ons inspiratieprogramma ‘Beweging in Leiderschap & Nieuw Organiseren‘ wellicht passend voor jou. Het is bedoeld voor leiders die vinden dat een transformatie in de zorg en welzijn onvermijdelijk is. Hoe die noodzakelijke veranderingen van de grond te krijgen of verder door te zetten is nog wel een zoektocht. Er zijn nieuwe data: je kunt starten in september 2022 of maart 2023. Voor meer info download direct onze brochure. Direct aanmelden kan ook via aanmelden@broosz.nl.
Verder lezen Nieuwe data Inspiratieprogramma voor leiders in zorg & welzijn!Auteur: Georgette Kempink
Levend netwerk voor bestuur en toezicht in zorg & welzijn
We onderzoeken de komende tijd hoe we de ontwikkeling van nieuwe toezichtspraktijken samen met bestuurders kunnen versterken in een levend netwerk dat elkaar minimaal één keer per jaar ontmoet. Al zeven jaar ondersteunen, inspireren en begeleiden we vanuit Broosz toezichthouders die de managementbureaucratie en de uitgangspunten van het New Public Management willen ontstijgen. Toezichthouders die een nieuwe visie en praktijk van toezicht willen vormgeven, uitgaand van het vertrouwen in professionals en van een besturingsfilosofie die dat vertrouwen als uitgangspunt neemt.
Nieuwe dingen ontdekken
Er is nog veel werk te doen. In de praktijk constateren we dat de vernieuwingsbeweging, ingezet door moedige bestuurders, broos is. Deze beweging wordt vertraagd of teruggedrukt door het, op oude op controle gerichte denken en handelen van, interne en extern toezichthouders die gesocialiseerd zijn binnen het New Public Management dat de afgelopen twintig jaar leidend was. Of zoals John Beckers, bestuurder van WIJ Breda, het tijdens ons Minisymposium zei: “Als je nieuwe dingen wilt ontdekken, moet je doorzwemmen. Zwem door, totdat je niet meer terug kan”.
Minisymposium Rijnlands bestuur en toezicht als basis
Precies daarom organiseerden we op 10 november 2021 – net voor de zoveelste lockdown – een Minisymposium ’Rijnlands bestuur en toezicht als basis voor de humanisering en vernieuwing van zorg en welzijn!?’. Dit goed bezochte symposium was tevens het slotakkoord van de derde Broosz Community of Practice Nieuw Toezicht. Zowel bestuurders als toezichthouders ontmoetten elkaar, allen hun weg zoekend naar meer humane vormen van organiseren, besturen en toezichthouden.
Twee conclusies stonden als een huis
Naast de vele inzichten die gedurende dit minisymposium op basis van de verschillende ontmoetingen werden opgedaan staan ons inziens twee conclusies als een huis:
- De ontwikkeling van Nieuw (Rijnlands) Toezicht kan niet zonder de inspiratie van bestuurders en de kruisbestuiving tussen bestuurders en toezichthouders. Toezichthouders die daarmee aan de slag willen, houden toezicht op organisaties en netwerken met een fundamenteel andere besturingsfilosofie. Wil je er verantwoord toezicht op houden, moet je die filosofie begrijpen, doorgronden en doorleven, De dialoog met en het leren van vernieuwende bestuurders is daarom cruciaal voor de ontwikkeling van Nieuw Toezicht.
- Het is zinvol dat bestuurders en toezichthouders elkaar met een zekere regelmaat treffen om elkaar te inspireren, scherp te houden, kennis te delen en te verdiepen, vernieuwingspraktijken te onderzoeken en entameren. Dit om de ontwikkeling van Nieuw (Rijnlands) Organiseren, Besturen en Toezicht houden door te zetten en verder te brengen.
Naar een levend netwerk van bestuurders én toezichthouders
Johan Visser, toezichthouder bij De Wettering, Kalorama en Zorgcentra De Betuwe, gaf op het minisymposium aan zich ondertussen actief lid te voelen van een levend netwerk. Wat ons betreft de spijker op zijn kop! We hebben de ambitie dat levende netwerk verder te ondersteunen, samen met bestuurders en toezichthouders die daar ook het belang van zien, daar behoefte aan hebben en daaraan vanuit hun eigen praktijk willen bijdragen.
We zoeken de komende tijd actief contact met leden van dit levende netwerk in ontwikkeling en mogelijk geïnteresseerden om de ambitie te toetsen en verder inhoud te geven. De startvraag wat ons betreft: wil je doorzwemmen totdat je niet meer terug kan? Want de menselijke waardigheid wat organiseren, besturen en toezicht houden betreft, ligt toch echt aan de overkant.
Interesse, ideeën?
Laat het weten aan Jan Smit. Stuur een mail naar jan@broosz.nl of bel 06-48276374.
Kwaliteitsontwikkeling door eigen regie en reflectie
De zorglast is in de laatste jaren in verpleeghuizen toegenomen. Dat heeft veel impact op zorgverleners, bewoners en hun naasten. Betrokken bij een onderzoeks- en ontwikkelproces rond ‘Onbegrepen Gedrag in het Verpleeghuis’ (OGV) van bewoners ondersteunde ik mede verschillende zorgteams om zelf ‘onderzoeker’ te zijn van hun eigen dagdagelijkse praktijk. Centraal stonden telkens die kwetsbare bewoners die bijzonder veel aandacht van de teams vroegen en waar de kwaliteit van leven in het geding kwam. Hier een korte terugblik in het werken met de teams.
Systemische reflectie en onderzoek
‘Onbegrepen Gedrag in het Verpleeghuis’ had een looptijd van februari 2019 tot januari 2022 en kwam tot stand door een initiatief van een drietal zorginstellingen. Doel was teams van zorgverleners die worstelen met de toename van zorgvragen te ondersteunen en om hen aan te leren vanuit systemische reflectie en onderzoek hun eigen ‘handvatten’ te verzamelen. Zeven zorginstellingen namen uiteindelijk deel aan dit project op zoek naar kwaliteitsontwikkeling in de zorg voor hun kwetsbare bewoners. Met de ambitie dit leer- en onderzoeksproces in de toekomst zelf vorm te geven en te integreren. De invloed van de pandemie was groot tijdens het project. De motivatie van zorgteams om mee te doen aan het project verminderde dan ook. Toch ontstond na de eerste golf en de verschrikkelijke ervaringen met het overlijden van veel bewoners de behoefte bij teams om de draad toch weer op te pakken.
De aanpak: hoe gaat het nu echt?
De basisaanpak in dit project is de methode van Beelden van Kwaliteit. Observaties van bewoners en de interactie met hun zorgverleners op een bepaalde woning, vormen telkens de start van een onderzoeks- en reflectieproces. Naar aanleiding van deze observatie en een feitelijk verslag ontstaan beelden van hoe het ècht gaat in de huiskamer, tijdens het eten, of in de avond als deze bewoner naar bed gaat bijvoorbeeld. Het team formuleert op basis hiervan knelpunten waarmee ze verder aan de slag wil en heeft ook aandacht voor wat goed gaat. Tijdens de reeks teamreflectiesessies die daarop volgen, (her)ontdekken de teams niet alleen hun eigen rijke praktijkkennis, maar kan ook de samenwerking met behandelaren en leidinggevenden verder verstevigd worden.
Indrukwekkende verhalen
Ruim tien jaar ben ik nu actief in de ouderenzorg en coach ik teams in het vergroten van hun zelforganiserend vermogen. Ik ken dus veel verhalen uit de praktijk. Toch werd ik opnieuw getroffen en geraakt door de verhalen van zorgverleners die in de zorg voor en begeleiding van hele kwetsbare ouderen het soms echt niet meer zien zitten. Vooral die verhalen waar men te maken krijgt met agressiviteit blijven hangen. ”Je begint het bijna normaal te vinden dat je wordt geslagen. Soms zijn wel vier mensen nodig met een bewoner”, vertelt een zorgverlener. Hoe die agressie te verminderen of te voorkomen was vaak onderwerp van gesprek. Maar soms gaat het niet alleen over de omgang met bewoners. Door de soms agressieve bejegening van zorgverleners door familieleden, lopen de gemoederen ook hoog op.
Je moet een duizendpoot zijn
Bij een van de teams wordt het observatieverslag besproken. Het team zegt zich te herkennen in het feitelijke verslag. Men herkent de kracht van het team en de betrokkenheid waarmee ze aan het werk zijn, maar ook de knelpunten komen in beeld. De informatie en het kennisniveau van collega’s is niet gelijk en men benoemt dat teamleden verschillende aanpakken hebben. Maar wat is de goede aanpak dan? Ook is er op de groep veel onrust in de nacht. “Je moet een duizendpoot zijn”, geeft een van de teamleden aan. Dit team dat altijd het goede wil voor bewoners, wilde zich graag verder verdiepen in het gedrag van hun bewoners. Want soms werkt een bepaalde aanpak niet. Maar hoe kunnen ze hun kwaliteit inzetten bij punten van ontwikkeling? Überhaupt blijkt het formuleren van (onderzoeks)vragen lastiger dan gedacht. Misschien willen we wel gewoon te veel doen voor onze bewoners, vragen ze zich af, en zijn we te perfectionistisch. De spanning tussen ‘er gewoon zijn’ voor de bewoner, maar met je hoofd ook met veel andere dingen bezig zijn, staat de aandacht voor bewoners in de weg. Men benoemt dat de kracht van het contact in het hier-en-nu met bewoners veel belangrijker is.
Keerpunt in het leerproces
Tijdens de teamreflectiesessies die volgen wordt gewerkt aan de verdieping van de eigen praktijkkennis en persoonlijke ervaringen met bewoners. Om de reflectie verder aan te jagen krijgt het leren stellen van andersoortige vragen aan elkaar veel aandacht. Het blijft echter zoeken waar het team nu echt de aandacht op wil vestigen. Men heeft eigenlijk ook helemaal geen tijd en rust voor reflectie. Wat heeft het voor zin. Met het plots overlijden van een van de bewoners die geobserveerd was, en wie aanleiding was voor het meedoen, kwam het gevoel van ‘tekortgeschoten’ naar boven. Dit gevoel, dat nu expliciet werd, bleek een keerpunt in het leerproces. Het team nam vervolgens de regie. Naast meer tijd nemen voor het rouwproces rond deze bewoner, kreeg het team haar eigen onderzoeksthema’s (onrust, achterdocht) te pakken die voor hen van groot belang waren. Ik hoefde alleen nog aan te sluiten. Dat was ook zo voor de behandelaren rond het team.
Hervinden van eigen kracht en creativiteit
Hoe moeilijk is het om stil te staan en ruimte te vinden voor dit soort wezenlijke gevoelens en niet verder te hollen. En hoe moeilijk is het ook naar onszelf te kijken. Ik denk dat dat voor iedereen herkenbaar is. Soms omdat we onszelf willen beschermen. Vaak vanuit onzekerheid. Zo ook als het gaat om ‘Onbegrepen Gedrag’ van ouderen of de familieleden die hen liefhebben. Door het gedrag van die ander als het ware los te koppelen van onszelf, en veel verschillende ervaringen op één hoop te gooien is ‘Onbegrepen Gedrag’ voor je het weet abstract en een ding geworden waar je veel ‘last’ van kan hebben. Iets waar jij zelf niets aan kan veranderen, maar waar altijd advies of actie van anderen voor nodig is om het ‘op te lossen’ of ‘om te buigen’. Dan is het juist de aandacht telkens terug te brengen naar het eigen handelen en ervaren een eerste stap in het hervinden van eigen kracht en creativiteit in het omgaan met die ‘lastige’ bewoners en familie.
Eigen regie van teams als motor voor kwaliteitsontwikkeling
De kunst is om teams van professionals te blijven ondersteunen door dik en dun en ze alle ruimte te bieden om goed te reflecteren op hun eigen manier van werken. Er kan een andere kijk ontstaan door bewust te worden van patronen in de relatie met de bewoner en daarmee dus ook een andere kijk op de begeleiding van en het contact met een bewoner. Het (her)vinden van eigen creativiteit en professionele identiteit kost wel tijd. Daarom is mijn oproep aan iedereen om zorgteams heen: loop niet in de weg! Dit project gaf een krachtige impuls voor reflectie en kwaliteitsontwikkeling in zorgteams, maar uiteindelijk is het resultaat pas duurzaam als zorgverleners zélf de regie nemen en verantwoordelijk zijn voor die kwaliteitsontwikkeling rond hun eigen bewoners. Aansluiten bij wat er leeft en speelt in de praktijk is mijns inziens een belangrijke sleutel voor ‘omstanders’. Teams zijn vaak (onbedoeld) afhankelijk van behandelaren en leidinggevenden. Die afhankelijkheid bleek ook in dit proces opnieuw een sta-in-de-weg van de eigen professionele ontwikkeling van teams. Daar heeft uiteindelijk niemand wat aan. En vooral de bewoner niet.
Tot slot
In mijn rol als teamcoach heb ik hier ingezet op het vergroten van het gewaarzijn van betrokkenen dat van cruciaal belang is in het leren over gedrag van bewoners. Naast het ‘aanjagen’ van de reflectie, was ik verder voortdurend bezig condities te creëren voor een dialoog tussen de zorgverleners, verpleegkundigen, artsen, psychologen, andere behandelaren en leidinggevenden. Kenmerkend voor mijn manier van werken is dat ik uit de expertrol blijf. Ook al was – ook hier – de roep om tools, adviezen en handvatten groot. De kunst blijft om dan uit het patroon te blijven van adviseren en aanreiken van instrumenten en methoden en in de rol van ‘bewustmaker’ te blijven. Daardoor kon juist ruimte ontstaan voor eigen regie en het ontdekken van nieuwe manieren van werken.
Het was een rijke ervaring om met de verschillende teams te werken en onderdeel uit te maken van het OGV-projectteam.
Voor meer informatie en vragen rond de opzet en resultaten van dit project van Onbegrepen Gedrag: projectleider Myriam Martens van Q Consult Zorg via myriam.martens@qconsult.nl.
Ben je nieuwsgierig naar mijn teamaanpak en onze kijk op ontwikkeling en verandering dan ben ik bereikbaar via georgette@broosz.nl of telefonisch via 06-25097673.
Georgette Kempink – 7 februari 2022
Anders verantwoorden: hoe stoppen met kwaliteitsinstrumenten die niet helpen?
Sinds 1,5 jaar begeleiden we vanuit Broosz een zorgorganisatie om tot nieuwe vormen van verantwoording te komen, die ten dienste staan van de zorg en ondersteuning. In dit blog delen we onze ervaringen met het ontwikkelen van anders verantwoorden: wat was hun vraag en hoe zijn we samen aan de slag gegaan?
“We hebben ontzettend veel kwaliteitsinstrumenten, tools en rapportages, maar kritisch beschouwd zijn de meeste daarvan voor de teams nietszeggend. Ook voor de ondersteunende diensten en directie levert het te weinig op.”
Doen we wel de goede dingen?
Bij het team kwaliteit en veiligheid wringt de schoen: ze vinden dat de huidige processen en instrumenten goed lopen, maar dat zij desondanks onvoldoende van waarde zijn voor de organisatie. In een aantal gesprekken onderzoeken we wat er gaande is en wat nodig is: “we doen de dingen zo goed als we kunnen, maar doen we de goede dingen? Sluit de huidige aanpak aan op de bedoeling van de organisatie en ‘eigen regie’ van de cliënten – en dus die van teams om maatwerk te kunnen leveren? Hoe kunnen we alternatieven ontwikkelen die het mogelijk maken om te stoppen met weinig waardevolle instrumenten?” De vraag is hoe zij dit denkproces breder in de organisatie op gang kunnen brengen, en bij het verder ontwikkelen naar andere vormen van verantwoording te begeleiden. Vormen die het leren van de zelforganiserende teams beter ondersteunen.
Visie op anders verantwoorden
Vanuit Broosz dragen we al jaren bij aan de ontwikkeling van anders verantwoorden. Dit vanuit het besef dat als de verantwoordingspraktijk niet mee-ontwikkelt met een hernieuwde besturingsvisie, die humaniteit weer centraal zet, de verantwoording de ingezette transformatie frustreert of zelfs in de kiem smoort. Ontwikkelen van anders verantwoorden begint bij anders denken. Vanuit een positief mensbeeld: professionals zijn vertrouwenswaardig, trots op hun vak en wíllen zich verantwoorden. Verantwoording staat ten dienste van verantwoordelijkheid die professionals dragen. Dat betekent een radicaal ander startpunt hanteren in de ontwikkeling van verantwoordingspraktijken, namelijk vanuit het vakmanschap van de professionals. Dit in plaats van de huidige praktijken waarbij financiers en toezichthouders elk hun eigen extern bepaalde norm en vorm opleggen, met wildgroei aan (meetbare) verantwoordingsindicatoren en vervreemding van professionals van hun vak tot gevolg (RVS, 2019). In gesprek met deze zorgorganisatie ontstond een gezamenlijke ambitie om de verantwoordingspraktijk te laten aansluiten op de wijze waarop teams leren rondom de mensen die zij begeleiden. Zo simpel en minimaal mogelijk ‘opgetuigd’ vanuit het principe ‘interne sturing = externe verantwoording’. Dat betekent dat het leren van de zelforganiserende teams centraal staat, en de verantwoording daarop dient aan te sluiten.
De eerste stappen op weg: ambassadeurs uit de frontlinie
We ondersteunen de initiatiefnemers om met elkaar tot een globaal plan en enkele basisprincipes voor anders verantwoorden te komen, aansluitend op de missie en waarden van de organisatie en de wijze waarop zij met zelforganiserende teams is georganiseerd. Navraag bij teams, managers en ondersteuners bevestigt dat de meeste kwaliteitsinstrumenten weinig van waarde zijn. Dit vormt de basis voor een reflectie op de huidige aanpak van kwaliteit met het MT en bestuur. Met hun steun formeren we daarna als eerste stap een regiegroep, waarin de diverse rollen en expertises vertegenwoordigd zijn: ervaringsdeskundigen, vakmensen uit verschillende zorgteams, management en ondersteunende diensten zoals ICT en accountmanagement. Vanuit Broosz brengen we het gedachtegoed van anders verantwoorden in, kennis vanuit voorlopers in het land en creëren we de bedding voor een dialoog met de regiegroep. We nemen de tijd persoonlijke ervaringen uit te wisselen en elkaar te beluisteren en begrijpen, in deze gesprekken vormt de regiegroep de ambitie en principes van anders verantwoorden verder. De leden van de regiegroep zijn eigenaar van het proces en treden op als ambassadeur van de vernieuwing. Zij zijn bereid te gaan staan voor anders verantwoorden en wat daarvoor nodig is.
Muziek in de oren
Om het gesprek breder te kunnen voeren over wat goede zorg is en wat helpt om kwaliteit te leveren en wat niet, stellen we voor een online webinar te organiseren samen met de ambassadeurs. In twee live uitzendingen gaan we in gesprek met een ervaringsdeskundige, begeleiders, accountmanager, teammanager en bestuurder. Daarin kwam duidelijk naar voren dat er een hoge ambitie is om te vernieuwen en die ruimte er ook daadwerkelijk is. Men ontdekte aan tafel hoezeer de visie op zorg en begeleiding op alle niveau’s gedeeld wordt. De gesprekken tijdens het webinar maakten veel mensen enthousiast. Immers: “Dingen simpeler maken klinkt mij als muziek in de oren! Laten we kijken: wat doen we eigenlijk allemaal? Wat is nodig en wat niet?”. We vroegen een aantal zorgteams zich op te geven die graag verder concreet aan de slag willen in hun eigen praktijk: een kwart van de teams meldde zich spontaan aan. Naast het enthousiasme spraken mensen ook hun zorg uit: de uitdaging ligt er, maar is nog abstract. Hoe gaan we hierop doorpakken? De uitdaging is om een duurzaam proces te organiseren, en niet wel het zoveelste project dat verzandt of waarbij de implementatiefase het zoveelste to-do lijstje en dus toenemende lasten oplevert.
Teams aan de slag
In een aantal werksessies zetten op dit moment verschillende teams de eerste stappen om een aanpak voor leren te ontwikkelen die hen helpt om te werken aan kwaliteit van zorg en begeleiding. De uitdaging is de ruimte open te houden voor het delen en leren van elkaar, zonder in de verleiding te komen voor anderen te denken. Het belangrijke werk is te doen op het niveau van de teams: zij stellen zelf de diagnose rondom onderwerpen als de visie op zorg en huidige praktijk van leren rondom kwaliteit. Wat willen zij daaraan toevoegen? Hoe houden we dat simpel en sluit het aan op de bestaande praktijk, zoals intervisie of bepaalde werkmethodes? Waardoor voelen teams zich ondersteund in die kwaliteitsontwikkeling en wat frustreert hen en moet worden aangepakt? Een uitdagend proces temidden van de piekdrukte in zorgteams vanwege onderbezetting en uitval door Corona. Ondanks die drukte levert het proces ook hier en daar al direct resultaat:
“Ondanks de druk zijn we gaan kijken: wat kunnen we met gedachtegoed van anders verantwoorden, wat doen we al, wat kunnen we nog meer doen? Op basis daarvan hebben we een nieuwe vorm voor cliëntbespreking bedacht, die aansluit op de gebruikte werkmethodiek (LACCS). Dat gaf enorm veel energie, we zijn blij dat we hiervoor de ruimte hebben gemaakt!”
Thema’s
Nu de eerste stappen worden gezet door teams komen ook langzaam de thema’s in beeld die vanuit het management en bestuur om aandacht vragen. Parallel aan het teamproces bouwt de regiegroep aan een netwerk met externe financiers zoals vooruitlopende gemeenten en zorgkantoren die oor hebben naar anders verantwoorden. Binnen de organisatie is er continue aansluiting op bijvoorbeeld de ontwikkeling van het ECD. Vanuit Broosz brengen we de visie van anders verantwoorden in, ondersteunen de teams in hun ontwikkeling en bewaken we de congruentie. De rol valt nog het best te omschrijven als holding the space: het creëren van een ontwikkelruimte waarin mensen vanuit hun zelforganiserend vermogen kunnen ontwikkelen.
De bal ligt bij zorgbestuurders en vakmensen
Enthousiast onthaal van een vernieuwende visie op verantwoorden betekent niet dat het proces er naartoe gemakkelijk gelopen is. Zoals altijd is de praktijk weerbarstig – blijkt ook uit de ervaringen van andere zorginstellingen die een andere verantwoordingspraktijk aan het ontwikkelen zijn. Deze ontwikkeling begint bij anders denken en de radicale keuze om bij de vakmensen te starten. Het vraagt om lef en doorzettingsvermogen. Diverse praktijken in het land laten niet alleen zien dat er een brede behoefte is om anders te verantwoorden, maar ook dat dat kán. Lees ter inspiratie zeker eens het rapport ‘Blijk van Vertrouwen‘ (RVS, 2019). Het ministerie, inspecties, gemeenten en zorgkantoren willen meebewegen, maar leggen de bal bij zorgorganisaties en vakmensen om alternatieven te ontwikkelen die recht doen aan hun praktijk en anderen daarin mee te nemen. De oproep is helder: wil je organiseren met oog op de menselijke maat? Maak dan ook de beweging naar anders verantwoorden!
Interesse?
Broosz geeft al jaren vorm aan anders verantwoorden in het sociaal domein. Zowel voor interne toezichthouders in zorg & welzijn, als de narratieve verantwoording van kwaliteit in de jeugdzorg en voor een landelijk samenwerkingsverband in de zorg.
Neem voor vragen of meer informatie contact op met Tim Hirschler of Jan Smit.
Beweging in Leiderschap & Nieuw Organiseren podcast #3
In deze aflevering gaat Tim Hirschler (Broosz) in gesprek met collega’s Georgette Kempink en Jan Smit. Beiden spannen zich al ruim twee decennia in om een humane manier van organiseren en veranderen te ondersteunen. Deze podcast is onderdeel van het inspiratieprogramma Beweging in Leiderschap en Nieuw Organiseren.
Aanzet tot een andere kijk op organisatieverandering
Jan gaat in het op het werk van Thijs Homan, en presenteert een kijk op organisatieverandering vanuit de dagelijkse realiteit van mensen in organisaties. Hoe voltrekt verandering zich eigenlijk echt? Georgette reikt haar rijke ervaring aan vanuit het begeleiden van teams van professionals en managers, met als uitgangspunt het vertrouwen in het zelfregulerend vermogen van mensen. Ze beschrijft de paradox van verandering: de wens om vooruit te kijken en in beweging te komen leidt in de praktijk af van het hier en nu. En juist daar ligt een belangrijke bron voor verandering. Volgens Georgette en Jan dagen beide perspectieven uit om meer in het hier-en-nu te verbinden met de praktijk van de organisatie. Wat is de betekenis van deze kijk op veranderen voor bestuurders, leiders en veranderaars die vanuit hun vak met organisatieontwikkeling te maken hebben?
Luister en abonneer je op deze podcast reeks!
- Luister direct via de Broosz website
- Via Apple Podcasts
- Via Google Podcasts
- Via Spotify
- Via Stitcher
Veel luisterplezier gewenst!
Het inspiratieprogramma ‘Beweging in Leiderschap en Nieuw Organiseren’ is een initiatief van Movimento en Broosz. Meer informatie over de opzet, kosten, data en aanmeldprocedure vind je op onze website.
Miniconferentie ‘Rijnlands bestuur en toezicht’ op 10 november
Op 10 november a.s. van 16.00 tot 20.00 uur organiseert Broosz de miniconferentie: ’Rijnlands bestuur en toezicht als basis voor de humanisering en vernieuwing van zorg en welzijn’. Dit ter afsluiting van alweer de 3e Community of Practice Nieuw Toezicht.
Bestuurders en toezichthouders die het Rijnlandse perspectief op bestuur en toezicht een warm hart toedragen, of die daar interesse in hebben, zijn van harte welkom deel te nemen! Aanmelden kan nu.
Humane zorg en toezicht
De zorg- en welzijnssector is hard op zoek naar vernieuwing en naar nieuwe organisatievormen die aansluiten bij kwalitatieve, veilige en betaalbare zorg: minder bureaucratie en hiërarchie, meer menselijkheid en eigen regie van de cliënt en medewerker. Hoe kijken bestuurders en toezichthouders naar deze vernieuwing en naar het belang van het Rijnlands perspectief? De doelstelling van de Community of Practice Nieuw Toezicht in Zorg en Welzijn is om toezichthouders die de noodzaak van humanisering van de zorg- en welzijnssector onderschrijven te inspireren, met elkaar te verbinden en om al lerend van elkaar en van pioniers in het veld de beweging naar humane zorg en toezicht daadwerkelijk kracht bij te zetten.
Praktijk centraal tijdens miniconferentie
Tijdens deze bijeenkomst zijn ervaren en door het Rijnlands geïnspireerde bestuurders èn toezichthouders te gast die hun praktijkverhalen delen. Ze delen hun inspiratie en gaan in gesprek met toezichthouders die zich in dit leernetwerk de afgelopen anderhalf jaar hebben bezonnen op hun rol als toezichthouder en andere gasten uit het netwerk van de deelnemers en van Broosz.
Gezamenlijke dialoog
Vele maatschappelijke opgaven lopen vast. Mede door het rigide managementdenken en de bestaande toezichts- en verantwoordingslogica. Het idee is om samen te kijken en in gesprek te gaan over de humanisering en vernieuwing van zorg en welzijn die nodig is en de rol van Rijnlands bestuur en toezicht daarbij. Ter inspiratie en opstap worden een drietal praktijken uitgelicht:
- De humanisering van de zorg? Hef de grenzen tussen ‘de zorg’ en ‘de samenleving’ op!
In gesprek met Gea Sijpkes, bestuurder van Humanitas Deventer. - Sturen en verantwoorden binnen netwerken: dat kan in Breda.
In gesprek met John Beckers, bestuurder van WIJ BREDA. - Nieuw Verantwoorden: verantwoording ten dienste van de verantwoordelijkheid van vakmensen.
In gesprek met Ruud Klarenbeek, ex-bestuurder van de JP van den Bent Stichting.
Aanmelden kan nu
Aanmelden kan via het aanmeldformulier tot vrijdag 5 november, 12:00u,
Datum: 10 november 2021
Tijd: 16.00 – 20.00 uur (inloop vanaf 15.30)
Locatie: Akousticum, Nieuwe Kazernelaan 2 – D42 in Ede (200m van station Ede- Wageningen)
Kosten: De miniconferentie is kosteloos
Voor vragen neem dan contact op met ons via jan@broosz.nl | 06 4827 6374.
Beweging in Leiderschap & Nieuw Organiseren Podcast #2
De tweede aflevering van de podcast Beweging in Leiderschap en Nieuw Organiseren is live! Ditmaal met de titel: Wil je het goede doen? Stop met managementdenken. In deze aflevering gaat Tim Hirschler (Broosz) in gesprek met collega Jan Smit. Jan zet zich al ruim 20 jaar in om vernieuwers in het sociaal- en publiek domein te ondersteunen op hun weg naar een meer humane manier van organiseren.
Stop met managementdenken
Jan bekritiseert het huidige dominante managementdenken en de impact ervan op mensen en het organiseren van werk. Mede geïnspireerd door het werk van Marjolein Quené en Jaap Peters doet hij een oproep: bestuurders en managers die willen organiseren met oog op de menselijk maat kunnen niet om de verdieping van het Rijnlands Organiseren heen.
Luister en abonneer je op deze podcast reeks!
- Luister direct via de Broosz website
- Via Apple Podcasts
- Via Google Podcasts
- Via Spotify
- Via Stitcher
Veel luisterplezier gewenst!
Aanmelden voor het programma?
Deze podcast is onderdeel van het inspiratieprogramma Beweging in Leiderschap en Nieuw Organiseren. Een initiatief van Movimento en Broosz. Wil je je meer verdiepen in de kern van het gedachtegoed en sta je open voor reflectie met betrekking tot je eigen rol als leider en de uitdagingen waar je voor staat? Dan is het programma misschien iets voor jou. Het is bedoeld voor leiders die herkennen dat een transformatie in de zorg onvermijdelijk is, maar tegelijkertijd op zoek zijn naar hoe ze die noodzakelijke veranderingen van de grond kunnen krijgen of verder kunnen versterken. Download onze brochure voor meer informatie over opzet, data en kosten. De editie van oktober is inmiddels van start gegaan. In maart 2022 zijn nog een paar plekken. Maar wees er snel bij! Je kunt je direct aan melden via aanmelden@broosz.nl. Ook als je vragen hebt, kun je die daar stellen.
Beweging in Leiderschap en Nieuw Organiseren Podcast #1
In het najaar van 2021 start Broosz samen met Movimento een nieuw inspiratieprogramma voor èn door bestuurders en managers uit zorg en welzijn. Ter inspiratie en verdieping van het programma Beweging in Leiderschap en Nieuw Organiseren produceert Broosz een korte serie podcasts met verhalen van bestuurders en veranderaars die bezig zijn met die transformatie en geïnspireerd zijn door Rijnlandse principes. Abonneer je nu!
Betekenisvol leven en werken? Organiseren vanuit vertrouwen!
In de eerste aflevering gaat Jan Smit (Broosz) in gesprek met bestuurder Inge Borghuis over hoe zij vanuit een Rijnlandse besturingsfilosofie al negen jaar sturing geeft aan zorgorganisatie Amstelring en wat dat van haar leiderschap vraagt. Hoe geeft zij concreet vorm aan het organiseren vanuit vertrouwen. In deze podcast deelt zij waar ze voor staat, welke wegen zij bewandelt, welke misstappen ze ook maakte en welke inzichten dat opleverde.
Luister en abonneer je op de podcast!
- Luister direct via de Broosz website
- Via Apple Podcasts
- Via Google Podcasts
- Via Spotify
- Via Stitcher
Aanmelden voor het programma?
Wil je je meer verdiepen in de kern van het gedachtegoed en sta je open voor reflectie met betrekking tot je eigen rol als leider en de uitdagingen waar je voor staat? Dan is het programma misschien iets voor jou. Het is bedoeld voor leiders die herkennen dat een transformatie in de zorg onvermijdelijk is, maar tegelijkertijd op zoek zijn naar hoe ze die noodzakelijke veranderingen van de grond kunnen krijgen of verder kunnen versterken. Download onze brochure voor meer informatie over opzet, data en kosten.
Zorgen over de Jeugdzorg
René Peters, Tweede Kamerlid van het CDA op het gebied van armoedebeleid, schuldhulpverlening, jeugdzorg, jeugdreclassering en kinderbescherming, gaat regelmatig in gesprek met ervaringsdeskundigen, wetenschappers, bestuurders en professionals die allemaal worstelen met de vraag hoe de jeugdzorg beter kan. Hij maakte een reeks podcasts. Deze heeft hij nu gebundeld in het boekje: Zorgen over de Jeugdzorg. De essenties van al deze verhalen staan nu dus ook op papier!
Nieuw Organiseren
Ook onze collega Jan Smit kreeg ‘zendtijd’ om zijn verhaal en perspectief te delen. “Mijn passie is de transformatie binnen het sociaal domein. Dat klinkt actueel. Iedereen heeft het erover. Maar weinigen zijn er werkelijk mee bezig”. Smit pleit voor ruimte voor mensen, vernieuwers, die echt willen en kunnen èn hij pleit voor het stap voor stap afbreken van de oude logica en managementpraktijk die al het mooie in de weg staat. Zijn verhaal over de transformatie naar Nieuw Organiseren kun je ook terugvinden in dit boekje. Maar lees ook de andere inspirerende verhalen. Peters beoogt met deze gesprekken en de verschillende inzichten die ze opleveren de discussie rondom de jeugdzorg te verbreden en te verdiepen. Hij hoopt dat gemeenten en zorgorganisaties met de aanbevelingen direct aan de slag kunnen.
Bestellen
Het boekje is te bestellen via managementboek.nl. Bij elke verhaal vind je een QR-code, zodat je alle podcasts direct kunt beluisteren. Wil je alvast de podcast met Jan beluisteren? Dan kan dat hier. Heb je naar aanleiding van zijn verhaal vragen of zoek je advies of ondersteuning in je eigen praktijk? Jan Smit is bereikbaar via jan@broosz.nl.
Broosz en Movimento bundelen krachten in nieuw leiderschapsprogramma
De afgelopen jaren heeft het Nieuw Organiseren terrein gewonnen, maar er is nog een wereld te winnen. Dat is hard nodig, zodat zorg- en welzijnsprofessionals de ruimte krijgen om te doen waarvoor ze kozen: er zijn voor anderen. Steeds meer organisaties zijn op zoek naar hoe het wél kan. Movimento en Broosz bundelen hun krachten met een nieuw leiderschapsprogramma voor bestuurders en managers om daar handen en voeten aan te geven.
Persoonsgerichte zorg en nieuw organiseren
Voor Jan Smit van Broosz en Astrid Booij-Liewers staat het als een paal boven water: persoonsgerichte zorg en ondersteuning vragen om een compleet nieuwe manier van organiseren. ‘Was ooit het Angelsaksische model leidend, nu is dat veel meer het Rijnlandse model. Eigenaarschap, zelf organiseren, horizontaal leiderschap …’, begint Astrid. Jan vult aan: ‘Er is veel misgegaan bij organisaties die hebben geprobeerd die omslag te maken. Maar het is echt een andere manier van organiseren. Je moet een verlangen voelen om die mensgerichte zorg vorm te geven. Dat impliceert maatwerk, maar dat is moeilijk te realiseren in een organisatie waar veel top-down sturing is. Het is een complexe verandering.’ Waaraan Astrid nog toevoegt: ‘Je ziet in de zorg dat veel organisaties zijn gestart met het invoeren van de Rijnlandse principes om dan tot de ontdekking te komen: conceptueel staat het, maar het loopt niet.’
Ondanks hun gedeelde missie kwamen Movimento en Broosz elkaar pas recent op het spoor. ‘Ik kwam steeds vaker de naam Broosz tegen’, vertelt Astrid, ‘Ik ben gaan googelen en werd plezierig verrast door de herkenning van ons beider gedachtengoed. Wat Broosz voorstaat bleek heel erg te passen bij waarom Movimento vijf jaar geleden startte met Pallas. Ik heb de telefoon gepakt en gezegd: jullie lijken mij leuk! Want klanten in de praktijk helpen bij leiderschapsontwikkeling, daar zag ik een kans om met Broosz de handen ineen te slaan.’ Jan zegt lachend: ‘Je stond ineens op de voicemail. Het was heel prettig om eenzelfde verlangen en ondernemerschap te delen in de gesprekken die volgden. Er was veel herkenning over wat er gebeurt in de zorg en zowel Movimento als Broosz zitten in een netwerk waar die zoektocht naar anders organiseren heel actueel is.’
“Die ontwikkeling heb je niet zomaar gemaakt. Het vraagt ondernemerschap en lef om telkens opnieuw stappen te durven zetten”. ~ Jan
Het lef om iets te willen
Samen hebben ze het programma Beweging in Leiderschap & Nieuw Organiseren ontwikkeld. Bedoeld voor leiders die herkennen dat een transformatie in de zorg onvermijdelijk is, maar tegelijkertijd op zoek zijn naar hoe ze die noodzakelijke veranderingen van de grond kunnen krijgen of verder kunnen versterken. ‘Drie avonden en drie dagen gaan we met mensen een reis aan hoe we het gedachtengoed achter het nieuw Rijnlands organiseren – waarvan wij denken dat de zorg profijt kan hebben – breder kunnen gaan ondersteunen zowel voor leiders als in de maatschappij’, legt Astrid uit. ‘We hopen mensen iets te bieden waarvan ze zeggen: “Dit is precies wat ik zocht om mijn eigen weg te vinden en te onderzoeken wat ik er binnen onze organisatie mee kan.”’ Jan gaat verder: ‘We signaleerden allebei dat er een behoefte is aan ondersteuning, want die ontwikkeling heb je niet zomaar gemaakt. De vraag blijft toch telkens: hoe ga je het doen? Hoe houd je vol? Het vraagt echt ondernemerschap en lef om telkens opnieuw stappen te durven zetten. Broosz is zelf al twintig jaar een onderneming met een maatschappelijke missie, en de veranderingen in de zorg leggen ook bij ons keer op keer de vraag neer: wat is de volgende stap? Wat kunnen we bieden?’ Nieuwe dingen durven proberen, dat is het soort ondernemerschap waar hij op doelt: ‘Eigenlijk zoals Astrid de telefoon pakte en zei “Ik wil wat”. Dat is in deze tijd heel hard nodig.’
‘Movimento heeft altijd de wens gehad om bij te dragen aan de kwaliteit van zorg’, gaat Astrid verder. ‘Dat kun je niet los zien van het ontwikkelen van dat nieuwe leiderschap. We willen graag vanuit de toepassing en de praktijk meer doen, want we komen natuurlijk in verschillende organisaties en kunnen de goede stappen van de ene voorleggen aan de ander. We krijgen uiteenlopende perspectieven gratis aangereikt. Het is kennis delen en óók het met elkaar niet durven weten. Want het is geen vaste route en “als je het nou maar zo doet, dan komt het goed”.’ Jan vult aan: ‘De algemene kennis over Rijnlands organiseren is inmiddels redelijk bekend, maar die werkelijk doorgronden en je eigen maken in de praktijk van jouw zorgorganisatie is een complexe opgave. Verdieping is cruciaal voor het slagen ervan.’
Het begint bij verlangen
Daarom is het programma gebouwd rondom drie thema’s: het gedachtengoed achter die nieuwe manier van organiseren, het veranderproces zelf en de persoonlijke ambitie om het anders te doen. ‘Het gaat al snel over de bedoeling van Rijnlands organiseren en de drie v’s zingen ook rond: vakmanschap, verbinding en vertrouwen. Maar woorden alleen zijn betekenisloos als je ze niet in een context plaatst’, merkt Jan op. ‘Want wat betekent het als je kiest voor deze echt andere manier van besturen? Het is goed om stil te staan bij wat dat gedachtengoed is, erover in gesprek te gaan, het betekenis te geven en met elkaar te ervaren hoe organisaties dat verschillend inkleuren.’ Dan grijpt hij terug op wat Astrid eerder al te berde bracht: ‘Het is geen stappenplan dat je uitrolt. Uitrollen, implementeren, verandermanagement, tools … Dat zijn allemaal begrippen uit de oude veranderkunde terwijl er veel nieuwe inzichten zijn opgedaan over ontwikkeling en transformatie. Wat zijn dan de inzichten die goed zijn om mee te nemen? Want voordat je het weet zit je in een verandertraject waar je als bestuurder of manager eerder een belemmering bent omdat je denkt dat je een vooropgesteld programma moet volgen. Waar die nieuwe manier van organiseren voet aan de grond krijgt zie je dat de mensen die eindverantwoordelijk zijn er ook vanuit een persoonlijke keuze of ambitie, of vanuit hun eigen identiteit voor kiezen. Het is niet vrijblijvend. Zij voelen: Als ik serieus wil omgaan met bewoners en cliënten, als ik professionals serieus wil nemen in wie zij zijn als mens, dan moet ik hiervoor kiezen. Het begint altijd bij een verlangen om die persoonsgerichte zorg echt vorm te geven. Als je dat verlangen hebt dan blijven alle stappen die volgen moeilijk, maar als dat ontbreekt …’
“Het mooie van ons programma is dat het dicht bij de eigen praktijk georganiseerd wordt en met mensen die hun eigen gezicht durven te laten zien”. ~ Astrid
Van, voor en door de zorg
De opbouw sluit nauw aan op deze persoonsgerichte visie op leiderschapsontwikkeling. Astrid: ‘Wanneer je een collegereeks volgt haal je kennis op, zodat je dat managementboek niet helemaal hoeft te lezen maar het belangrijkste in een aantal powerpointdia’s gepresenteerd krijgt. Het mooie van ons programma is dat het van, voor en door de zorg georganiseerd wordt. Dicht bij de eigen praktijk en met mensen die hun eigen gezicht durven te laten zien, die bereid te zijn zich kwetsbaar op te stellen en in groepsverband te kijken: hoe past dit bij mij? Door te leren vanuit de ervaring maken we de transformatie mogelijk.’ Daarom worden in alle bijeenkomsten leiders uitgenodigd die een voortrekkersrol hebben gespeeld: ‘Dat zijn bestuurders, directeuren en zorgprofessionals uit ons beider netwerk die de afgelopen jaren al intensief bezig zijn geweest met deze omslag,’ verduidelijkt Jan, ‘Zij hebben al met de vraagstukken geworsteld waar onze doelgroep nu mee worstelt en delen hun praktijkervering. Welke stappen hebben zij gezet? Niet vanuit het idee: wij weten het allemaal, maar met het oog op herkenning. Wanneer we het gedachtengoed achter het Rijnlands organiseren delen, koppelen we het daarom expliciet aan de praktijk van de deelnemers zelf. Door optimaal aan te sluiten op de dilemma’s die op dat moment leven, kunnen deelnemers het proces tijdens de bijeenkomsten inzetten om hun eigen antwoorden te vinden.’ Astrid vult aan: ‘Dat maakt het uniek. Leiderschap ontwikkelen begint bij jezelf.’ Jan vat samen: ‘Je weet eigenlijk niet waar je aan begint als je je hebt voorgenomen om die transformatie aan te gaan. Je moet, net als Movimento en Broosz, eerst het gesprek aan over wat goede stappen zijn en dat begint bij inspiratie en een wederzijds verlangen.’ Om zijn woorden kracht bij te zetten sluit Jan af met: ‘Ik parafraseer graag filosoof Arnold Cornelis. Die zei: “Mogelijkheden die je niet ziet bestaan ook in de werkelijkheid niet”. Veranderen start met mogelijkheden zien en het programma dat we hebben ontworpen vergroot de zichtbaarheid van de kansen die er liggen om de zorg vanuit een menselijker perspectief te organiseren. We kijken er erg naar uit om daar met Movimento handen en voeten aan te geven en in januari samen het nieuwe programma te presenteren.’
Jan Smit over Broosz:
‘Broosz ondersteunt organisaties in onder meer de jeugdzorg, langdurige zorg en welzijnsorganisaties, bij het veranderen naar een meer mensgerichte organisatie van de zorg die zij leveren. We hebben veel ervaring in het begeleiden van organisaties en netwerken naar Nieuw (Rijnlands) Organiseren. In Communities of Practice ondersteunen we het praktijkleren tussen mensen die verandering teweegbrengen op alle niveaus binnen een organisatie en publiceren daarover.’
Astrid Booij-Liewers over Movimento:
‘Anders organiseren is een vraagstuk dat ons al heel lang bezighoudt. Als werving- en selectiebureau heeft Movimento ook een taak om bij te dragen aan de persoonlijke ontwikkeling van leiders. Wij doen dat vanuit Pallas, een community waar leiders de mogelijkheid hebben gezamenlijk die ontwikkeling vorm te geven en elkaar te inspireren.’