Ontmoetingsplaatsen voor verhalen

Dit is een gastcolumn van Georgette Kempink verschenen op de website www.watbezieltons.nu van Lenette Schuijt.

Marina, een hardwerkende professional, werkzaam als maatschappelijke werker in de zorg voor de Jeugd vertelt hoe zij, in haar eigen organisatie op weg naar zelfsturing, onvoldoende ondersteuning kreeg. De afgelopen jaren zijn zwaar en ze staat er alleen voor. Ze heeft het gevoel te zwemmen en vindt steun bij een nieuwe ervaren collega en organiseert supervisie. Ze spreekt over een gevoel van ‘holding’ dat ze nu ervaart en met haar handen maakt ze een gebaar van vasthouden. Ze schetst het beeld van een kring van mensen die figuurlijk om haar heen staat en die haar erkennen en bevestigen in haar werk.

Ze heeft het gevoel te zwemmen en vindt steun bij een nieuwe ervaren collega en organiseert supervisie.

 

Persoonlijke verhalen

Haar verhaal raakt de andere aanwezigen die aandachtig luisteren. De betekenis van dit verhaal blijft in de ruimte tussen ons in hangen om daarna te beklijven in een ieder die aanwezig is. Sommigen, die ook werkzaam zijn in zorgorganisaties op weg naar zelfsturing, knikken van herkenning. Hoe zorg je dat je ondersteuning krijgt en niet ondergedompeld raakt in de waan van de dag? Durf je op te komen voor jezelf en steun te vragen? Dit persoonlijke verhaal heeft voor iedereen een andere betekenis. Voor sommigen betekent het herkenning, voor anderen betekent het een wenkend perspectief, voor weer anderen is het een verhaal uit een andere wereld. Het is een verhaal dat raakt.

Marina is opgelucht. Ze voelt zich nu als het ware gedragen in haar werk, zegt ze. Zaken lijken voor haar weer op zijn plaats gekomen. Ze moest deze professionele ondersteuning wel zèlf regelen. Het is haar gelukt, eindelijk, ondanks de waan van de dag. Maar het kostte haar moeite.

Ze moest deze professionele ondersteuning wel zèlf regelen. Het is haar gelukt, eindelijk, ondanks de waan van de dag. Maar het kostte haar moeite.

Nieuw Organiseren

We zijn bij elkaar in de Community of Practice Nieuw Organiseren, die ik samen met Jan Smit begeleid. Deze Community of Practice, een initiatief van Broosz en de NSvP Innovatief in Werk , is een ontmoetingsplaats waar pioniers samenkomen om hun persoonlijke verhalen en hun ervaringen te delen uit hun werkpraktijk en tegelijkertijd rake vragen rondom organisatievernieuwing inbrengen en onderzoeken. Doel is te leren met collega’s van en met elkaar. Praten, uitwisselen, lastige vraagstukken kraken, innovatieve oplossingen zoeken en ook samen aan het werk. Rondom het thema Nieuw Organiseren worden verhalen en ervaringen gedeeld, vraagstukken ingebracht door professionals uit verschillenden sectoren vanuit een intrinsieke betrokkenheid en gedeelde passie te willen bijdragen aan andere, nieuwe vormen van samenwerken en organiseren. Het is zinvol om ervaringen met experimenten rond Nieuw Organiseren te expliciteren, nader te verkennen en tegen het licht te houden. Dit om tot leren te komen en om juist de betekenis van die beweging, de transformatie waar deze professionals en hun klanten of cliënten, teams en organisaties zich in bevinden, helder te begrijpen. Deze CoP is een platform om zicht te krijgen op praktijkkennis die ook voor anderen, die deze beweging van Nieuw Organiseren in gang willen zetten, belangrijk kan zijn.

Verhalen van pioniers

De weg naar Nieuw Organiseren is er één van professionele ruimte en autonomie, waarbij vertrouwen in het vakmanschap van professionals in het onderwijs, de zorg, gemeentelijke overheid en bij de politie, cruciaal is. Een ontwikkeling die gaande is dwars door sectoren heen. Na het verhaal van Marina besef ik dathet ontwikkelen en realiseren van professionele ruimte vele kanten heeft. Er ontstaat niet alleen enthousiasme, ondernemerschap, verantwoordelijkheid en levendigheid door ‘in the lead’ te zijn als professional. Je kunt ook alleen komen te staan. Daardoor ontstaat een fundamentele en noodzakelijke uitdaging om relaties zelf te onderhouden en steeds te zoeken naar verbinding met collega’s. In deze hectische tijd en in zo’n dynamisch veld kunnen persoonlijke verhalen van pioniers richting geven, verheldering brengen en ons bewustzijn vergroten over hoe om te gaan met vergelijkbare situaties. Verhalen kunnen andere ‘reizigers’, die verandering proberen te realiseren in hun eigen werk, inspireren en samenbrengen. Deze nieuwe verhalen kunnen dienen als ‘gids en ijkpunt’ in tijden van verandering, zoals  hoogleraar Sociale Wetenschappen Christien Brinkgreve zei in haar afscheidsrede .

In beweging komen door verhalen

Mijn ambitie is om deze ‘nieuwe verhalen’ te vangen en als onderzoeksbron te gebruiken. Het vangen van verhalen is niet nieuw natuurlijk en eigenlijk zo oud als de mens. De behoefte aan verhalen neemt toe en tegelijkertijd is er een fixatie steeds meer te willen meten en te weten. Sociologe Brinkgreve  hekelt de focus van de wetenschap op het meten en weten. In die wereld worden persoonlijke verhalen afgedaan als soft, subjectief en daarom minder relevant.

In die wereld worden persoonlijke verhalen afgedaan als soft, subjectief en daarom minder relevant.

Sommigen van ons kennen de waarde van verhalen niet meer. Daarbij ben ik vooral ook geïnteresseerd in hoe mensen in beweging komen. De kracht van een verhaal zorgt voor beweging. Soms wordt men emotioneel geraakt, soms ontstaat verheldering en verdieping van thema’s die op de voorgrond zijn. Verhalen geven ook zicht op nieuwe kansen en mogelijkheden. In de ‘TussenTijd’, in de overgang van de oude naar de nieuwe wereld, zoeken we in deze verhalen naar houvast en antwoorden. Er zijn nieuwe verhalen nodig om mensen in beweging te brengen en om organisaties te transformeren. Maar durven we onze persoonlijke verhalen te delen?

Islands of sanity in an insane world

Margaret Wheatley , een Amerikaanse organisatie-adviseur die zich bezighoudt met nieuwe organisatievormen, schrijft over de noodzaak van ‘creating islands of sanity in an insane world’. Zij pleit voor het regelmatig organiseren van ontmoetingen tussen mensen, om de complexe en chaotische wereld waarin we leven, leefbaar te maken. Ontmoetingen tussen mensen waar verhalen gedeeld kunnen worden en oplossingen voor complexe vraagstukken gezocht. De CoP Nieuw Organiseren is zo’n ontmoetingsplaats waar pioniers verhalen en geleerde lessen kunnen delen, een plek van waardering, reflectie, kennis en inspiratie.

Ontmoetingsplaatsen creëren

Persoonlijke verhalen hebben een waarderende context nodig. En zo kunnen die verhalen anderen verder brengen op het pad van verandering en transformatie. Deze tijd vraagt om pioniers die nieuwsgierig zijn, willen ontdekken, leren en experimenteren èn die hun verhaal willen delen. Zoals Marina haar verhaalt deelt. Het kost soms wel moeite om zo’n ontmoetingsplaats zelf te creëren of op te zoeken om die ‘holding’ te krijgen die nodig is om ‘gewoon’ goed je werk te doen en te blijven vernieuwen. In de gekte en in de waan van de dag kiezen we immers vaak voor andere, mogelijk belangrijkere, activiteiten. Het verhaal van Marina stimuleert mij om ontmoetingsplaatsen te blijven creëren waar deze nieuwe verhalen verteld kunnen worden, in de hoop waardevol bij te dragen aan een zinvolle en krachtige beweging en ook om zelf in beweging te blijven!

Georgette Kempink  – april 2015

 

 

Trappelend van ongeduld op weg naar Nieuw Organiseren

Om een zorgteam te ontmoeten, te ervaren, mee te maken en te ondersteunen dat zo voortvarend en grenzeloos positief de weg naar Rijnlands aan het bewandelen is, voelt als een groot voorrecht. Geen opsmuk, smart-doelstellingen of management-bullshit-bingo. Een team op weg naar zelfsturing. Bevrijd van de mensen die hen wilden dicteren en sturen, gulzig de professionele ruimte die hen geboden wordt opslokkend om hun vakmanschap te ontwikkelen. Trappelend van ongeduld om hun werk te organiseren op een simpele en makkelijke manier.

Zelfsturing?

Wat hebben jullie nodig om zelfsturend te worden, vraag ik. De thema’s, ideeën en opmerkingen barsten los en worden onderling gedeeld. Hoe krijgen we inzicht in ons budget? Hoe zit het met het proces van werving en selectie? Daar willen we graag invloed op hebben! En is het zorgdossier eigelijk wel werkbaar? Dat kan toch veel slimmer. We willen de familie van de bewoners meer bij de zorg betrekken. En hoe leggen we straks verantwoording af en aan wie? De vragen en ideeën blijven stromen en acties worden geformuleerd.

Nieuw Organiseren is natuurlijk organiseren

Wat opvalt is de grote behoefte aan informatie. Informatie die tot voor kort alleen in handen was van management, coördinatoren en staf. Dit team krijgt het stuur in eigen hand en gaat op zoek naar antwoorden op hun vele vragen. Een heel natuurlijk proces. Ik ben diep geraakt en getroffen door de energie en de gedrevenheid van deze zeer betrokken en hardwerkende zorgverleners. Vaak werkzaam onder grote stress in ietwat rommelige, oude, grijze gebouwen waar geen geld voor onderhoud is en waar het leven letterlijk langzaamaan uit verdwijnt. De liefde voor hun vak, voor de bewoners waar ze verantwoordelijk voor zijn, drijft hen samen een stap extra te zetten. En dat kost ze geen moeite, want het is het eigenlijk zo normaal, zo natuurlijk om zo het werk te organiseren. Zelf.

Een toekomst met compassie

Het belang van de zoektocht en ontwikkeling naar Nieuw, Rijnlands, Anders Organiseren is groot. We worden steeds ouder en goede zorg moet blijven. Als familielid en mantelzorger ben ik al heel lang zeer betrokken bij de langdurige zorg en maak ik de bewegingen en ontwikkelingen van het ‘zorglandschap’ van dichtbij mee. Voor mij is het gidsen en ondersteunen van zorgteams naar Nieuw, Rijnlands Organiseren in dat opzicht extra zingevend.  Het is inspirerend om dit proces te zien van meestribbelen en trappelen van ongeduld. Een zorgteam samen op weg naar een toekomst vol met compassie en aandacht voor oudere mensen en minder ruimte voor overmatige bureaucratie. Terug naar normaal. Vooruit naar vroeger. Stribbel en trappel jij ook mee?

Georgette Kempink – maart 2015

Hop on the bus!

Vandaag gaat Broosz op pad met de Young Professionals die momenteel deelnemen aan het Transvorm Ontwikkel Programma (TOP). Deze Young Professionals zijn allen werkzaam in zorg en welzijn in de provincie Brabant en hebben het afgelopen half jaar, geïnspireerd door een aantal sprekers, trainers en elkaar, stil gestaan bij hun eigen persoonlijke en professionele ontwikkeling. Vandaag staat in het teken van sociale innovatie, verhalen, ontmoeten, omdenken, Young Professionals, de toekomst van Brabant, de zorg in beweging en het ontwikkelen van eigen innoveerkracht …. en wellicht nog veel meer.

Vandaag ontmoet deze groep allerlei mensen uit het werkveld die ieder op hun eigen manier bezig zijn met innovatie in zorg en welzijn. Er wordt een tour gemaakt met een ‘eigen’ bus langs:
– een Strateeg bij de Gemeente Tilburg die zich bezighoudt met de WMO
– een Verandercoach die stil staat bij het ontwikkelen van eigen innoveerkracht
– een Zorgprofessional werkzaam in een zelfsturend team
– een Ondernemer met een bijzonder verhaal
– een Changemaker met goede ideeën en een groep enthousiaste Young Professionals
En ze vinden het allemaal leuk en interessant om de Young Professionals van het TOP te ontvangen en met hen van gedachten te wisselen en gebruik te maken van hun frisse blik!

Een verzorgde reis?

In zekere zin is deze reis verzorgd….. De gasten zijn ‘geregeld’ in samenspraak met de deelnemers, de bus staat steeds klaar en de catering verzorgd. Toch is niet het hele programma voor deze dag ingevuld en uitgekauwd. Tijdens de ontmoetingen, tijdens de reis is er volop ruimte voor dialoog en ruimte om eigen vragen en ideeën in te brengen, om te mijmeren, te reflecteren en geïnspireerd te raken. De reis gaat van Tilburg naar Vught, naar Oosterhout en weer naar Tilburg. Een rondje langs de velden van innovatie en beweging…….

Schermafbeelding 2014-06-12 om 09.38.37

 

Een vogel heeft twee vleugels nodig om te vliegen …

Terug in het vliegtuig van Athene naar Amsterdam kijk ik uit mijn raampje en zie de linkervleugel van het toestel. De eerste reflecties van de afgelopen dagen vormen zich in mijn hoofd. Hoog boven de wolken heb ik eindelijk de rust om mijn gedachten te ordenen. De afgelopen dagen hebben we met een groep collega’s bestaande uit elf verschillende nationaliteiten een leernetwerk gestart. Dat was een enerverende ervaring. Mijn verlangen was mijzelf weer te verbinden met mijn professionele roots die liggen in de Gestaltfilosofie. Dat is meer dan gelukt! Het was prettig en inspirerend om collega’s te ontmoeten in een internationaal veld die ook bezig zijn met leren en veranderen. Collega’s met eenzelfde ‘grond’ en eenzelfde vocabulaire.

Het doel van deze ‘gathering’ was het verder opstarten en vormgeven van een nieuw en krachtig internationaal netwerk voor consultants, coaches, counselors, facilitators, schrijvers en onderzoekers die dus werken vanuit de principes van de Gestaltfilosofie of interesse daarin hebben. De naam van deze community is Intagio, International Association for Gestalt in Organisations. Als ervaringsdeskundige in het faciliteren van teams en het zelf opstarten van leernetwerken was ik natuurlijk ook geïnteresseerd in de groepsdynamische processen van deze groep met elf verschillende nationaliteiten.

In de eerste dagen was er veel enthousiasme en energie en er was veel behoefte om elkaar beter te leren kennen. Na 1,5 dag vormden zich in deze zelforganiserende groep gedragspatronen en ongeschreven regels. Ik werd getroffen door de snelheid waarmee onze ‘eigen cultuur’ ontstond. En ook tekenden zich al snel de eerste verstoringen in de groep af. Vooral het verschil tussen mensen die ‘taskoriented’ zijn of ‘procesoriented’, werd zichtbaar en fricties werden voelbaar.

En wie herkent dat niet, als ‘taskoriented’ persoon, net als je op stoom begint te komen en lekker aan de slag wil, trapt een collega op de rem. Of net als je, als ‘procesoriented’ persoon rustig de mensen in je team nog eens verder wilt spreken, schopt een collega alles in de war, omdat hij of zij vindt dat er lijstjes afgewerkt moeten worden en er structuur en focus moet komen! Pffff…. en het hele proces in de groep stagneert, er ontstaat impasse….stilstand. Deze impasse te laten bestaan is dan een ware kunst. Zodat het ware nulpunt wordt bereikt en er weer beweging en creativiteit kan ontstaan vanuit respect en dialoog.

Terwijl ik uit mijn raampje kijk van het vliegtuig zie ik die prachtige linkervleugel en het beeld doemt op van een vogel die wil vliegen. Met één vleugel lukt het de vogel niet en zal hij cirkels blijven draaien. Een vogel heeft twee vleugels nodig om te vliegen. Net als het vliegtuig dat mij terug naar huis brengt. Net als Intagio. Net als ieder ander initiatief, pilot of experiment. Balans vinden is belangrijk en het is belangrijk dat beide stijlen van werken ruimte krijgen. Otherwise a project or group won’t fly. Otherwise Intagio won’t fly. Op de laatste dag van deze bijeenkomst ontstond er weer energie in de groep en focus. We kwamen weer in beweging. Een prachtig groepsproces. En één uit het boekje.

Ik vond het een voorrecht om een bijdrage te leveren aan de startup van dit nieuwe internationale netwerk dat zich de afgelopen dagen heeft voorbereid om een eerste vlucht te maken! Wordt vervolgd.

Georgette Kempink – april 2014

 

Terug naar de bron van de Gestaltfilosofie

Er vertrekt een vliegtuig naar Griekenland vandaag, 2 april 2014. En ik ga mee. De komende dagen verblijf ik in een klein plaatsje aan zee, Mati, vlakbij Athene, om deel te nemen aan een ‘gathering’ georganiseerd door ‘Gestaltpractioners’. Ik ga daar heen om me te verbinden met vakbroeders die vanuit deze ‘Philosophy for Change’ aan het werk zijn in organisaties over de hele wereld. De deelnemers houden zich bezig met Organizational Development als intern of extern consultant, auteur, onderzoeker etc. Deze ‘gathering’ is gedefinieerd als “people coming together in the same place for a purpose”. Doel van deze samenkomst is te ontmoeten, delen, ervaren, verdiepen en oogsten rondom het werken vanuit de Gestaltfilosofie. En het programma is niet of maar gedeeltelijk ingevuld. Eėn grote open ruimte in de tijd die vraagt om gevuld te worden met waardevolle ontmoetingen, verhalen, bespiegelingen en ervaringen. Daar wil ik bij zijn! Ik ga me deze week dan ook herbronnen. Zo noem ik het maar even. Om mij te bezinnen op mijn vakgebied. En vast en zeker ook om me te oriënteren en te ontwikkelen richting de toekomst.

Wat is dat eigenlijk gestalt?
In mijn werk houd ik me bezig met leren en veranderen vanuit de Gestaltfilosofie. Wat is Gestalt eigenlijk? Daar ga ik nog eens een uitgebreid blog aan wijden. Nu alleen even wat voor mij de essentie van Gestalt is tegen de achtergrond van de grote veranderingen en ontwikkelingen op het moment. Ontwikkelingen die je ziet in onze maatschappij en in organisaties waarin mensen zich steeds vaker uitspreken vanuit een diep gevoel van: “het moet nu echt anders!”. En dan denk ik aan bijvoorbeeld de grote verschuivingen in het sociale domein. Deze tijd vraagt om acteren, experimenteren en stappen zetten. Er gaat echter veel tijd zitten in plannenmakerij en het visualiseren en formuleren van acties. Vanuit de gestaltfilosofie is echter het vergroten en ontwikkelen van ‘gewaarzijn’ of ‘awareness’ het startpunt voor verandering. Gewaarzijn gaat vooraf aan die plannenmakerij. Op het moment dat je ‘het’ weet, kun je dat ‘weten’ niet meer terugdraaien namelijk. Van niet-weten naar weten om vervolgens in actie te komen. Dit ontwikkelen van gewaarzijn is een belangrijke fase van ontwikkeling en groei. Maar wel een fase die aandacht vraagt en vrij fundamenteel is. En ach…daar hebben we geen tijd voor.

Wordt vervolgd…
De komende dagen ga ik die tijd nemen. Een heroriëntatie op mijn vak. Opgeleid als Gestaltpsychotherapeut en beland in de wereld van de werkende mens en zijn of haar neuroses en frustraties, vraag ik mij vaak af hoe ik waardevol kan bijdragen om de wereld een beetje beter te maken. Ik vraag me altijd af: wat is mijn bijdrage dan in dat proces van verandering en verschuiving? En die vraag wordt steeds belangrijker in deze tijd. Hoe kan ik waardevol blijven bijdragen aan processen in een omgeving waarin professionele coaches onder de deur doorkomen en iedereen iedereen coacht en waar de ene veranderkundige nog slimmer lijkt dan de andere? Hoe kan ik in dat veld van collega-veranderaars vorm en inhoud geven aan mijn vak als facilitator en procesbegeleider? Daarom de beslissing om terug naar de bron te gaan, de Gestaltfilosofie, en mij te verdiepen in mijn vakgebied met de hoop dat ik inspiratie vind om door te gaan met dit prachtige vak van leren, veranderen en ontwikkelen. Het vooruitzicht dat ik daarbij kan staren over een blauwe zee en kan genieten van de Griekse zon vervult mij met een gevoel van intens geluk. Wordt vervolgd.

Georgette Kempink – April 2014

 

Onze mond vol van het Nieuwe Werken: “Prettig weekend!”

Onlangs pakte ik mijn spullen na een intensieve dag werken met een groep mensen. Om 05.45 uur ging mijn wekker die ochtend en om 17.30 uur pakte ik mijn koffer met mijn spullen om naar mijn auto te lopen om de anderhalf uur durende reis terug naar huis aan te vangen. Mijmerend en vol van wat er zich die dag had afgespeeld loop ik naar de parkeergarage. Daar aangekomen moet ik de deur naar de garage openen met mijn parkeerkaart. Beetje onhandig. Zeker als je bepakt en bezakt bent. Ik zet even mijn spullen op de grond en ga op zoek naar mijn parkeerkaart. Altijd weer een spannend moment….heb ik de kaart nog? Hebbes…gelukkig! Op dat moment komt er een vrouw aanlopen. Ik mompel vriendelijk naar haar dat ik wel even de deur voor haar openhoud. Ze knikt vriendelijk terug en loopt met me op. Terwijl ik naar de betaalautomaat loop roept ze ineens: “Prettig weekend!”. Ik draai me naar haar om terwijl ze de lift in verdwijnt en ik voel de verwarring zich van mij meester maken. Prettig weekend?! Het is donderdag ….

Dit gebeurt me wel vaker. Vrijdag lijkt voor veel mensen geen werkdag. De vanzelfsprekendheid waarmee deze vrouw mij een prettig weekend wenste verwondert me. Ik werk wel ‘gewoon’ op vrijdag. En als het zo uitkomt ook op zaterdag of op zondag. Ik herinner me plots een gesprek eerder die dag tussen twee jonge professionals werkzaam in de zorg over de uren die ze werken, de overuren, de pauzes… Het praten en denken in uren, in uurtjes…. hoe doe je dat?!

Ik rijd weg uit de parkeergarage en kijk om me heen. Ik zie grote, hoge kantoorgebouwen boven mij uit torenen. We hebben onze mond vol van het Het Nieuwe Werken, Anders Organiseren, Slimmer werken. Professionals die hun verantwoordelijkheid en ondernemerschap moeten pakken…….. Ik twijfel. Het is voor veel werkzame mensen kennelijk nog heel ver weg. Als ondernemer ben ik nooit uitgewerkt en ik weet dat er ook heel veel ondernemende professionals zijn die die grondhouding hebben. Maar er is ook nog steeds een hele grote groep mensen die hun uren vol maken en op maandag al toeleven naar het weekend. Het zij zo. Maar ik ervaar twee hele verschillende werelden. De wereld van structuur, bureaucratie en schijnzekerheid. De wereld van “prettig weekend” en “de deur achter je dicht trekken”. Daar tegenover de wereld van onregelmatigheid, onzekerheid en realiteit. Maar ook de wereld van vrijheid, creativiteit, betrokkenheid en verantwoordelijkheid. Daarom kies ik voor het ondernemerschap! Prettige dag nog!

Georgette Kempink – Januari 2014